Volksvroomheid en Eindtijdsgevoel
Bepaald door de omwentelingen en veranderingen, die werden losgemaakt door de uitvindingen en ontdekkingen, is de tijd waarin Luther leefde getekend door onrust en angst voor het leven bij het eenvoudige volk. Deze tijd vormt de overgangstijd van de Middeleeuwen naar de Nieuwe Tijd.
Zo krijgen broederschappen en door het land trekkende boetepredikers, die het einde van de wereld verkondigen, een geweldige toeloop onder het volk (b.v. Dominee Michael Stifel).
Ook een versterkte relekwieëncultus en een toenemend aantal bedevaarten zijn kenmerkend voor deze tijd.
Ondertussen staat de maatschappij voor grote problemen. De sterke bevolkingstoename in de 15e eeuw, als ook de 'vlucht' van veel mensen van het platteland naar de steden zorgt voor een schaarste aan voedingsmiddelen en arbeidsplaatsen.
Dreigingen door oorlogen en zich herhalende pestepidemieën zorgen voor nog meer angst en onrust.
Luther wordt in een tijd geboren, die door diep ingrijpende veranderingen en grote spanningen gekenmerkt wordt.
Het Copernicaanse wereldbeeld
| Het oude wereldbeeld rond 1450 | Het wereldbeeld van Copernicus |
|---|---|
(geocentrisch wereldbeeld) 
|
(heliocentrisch wereldbeeld) 
|
