Reformacja jako ruch polityczny po smierci Lutra
Zalozenie Zwiazku Smalkaldyjskiego
Reakcja na zatwierdzenie Wormackiego Edyktu przez parlament w Augsburgu (1530) bylo zalozenie przez ewangelickie stany w roku 1531 Zwiazku Smalkaldyjskiego. Utrzymywal go wladca federalny i kasa zwiazkowa.Po poczatkowych sukcesach pracy Zwiazku, cesarzowi udalo sie znalezc waznego sprzymierzenca i oslabic Zwiazek.
Kryzys protestantyzmu i augsburski pokoj religijny
W Wojnie Szmalkaldzkiej (1546/47) cesarz pokonuje protestanckich ksiazat, po kapitulacji miasta Wittenberg (1547) godnosc pokonanego protestanckiego kurfirsta przechodzi na sprzymierzenca cesarza, Moritza von Sachsen. W 1547/48 cesarz moze rowniez dyktowac protestantom tzw. "Interim", ktory zapowiada pogorszenie bytu dla zwolennikow protestantyzmu.
Wierny na pozor cesarzowi Moritz von Sachsen przechodzi jednak na strone protestantow,
ktorzy w 1552 roku umowa w Passau moga odnotowac pierwszy, a w 1555 roku przez
augsburski pokoj religijny, kolejny sukces.
Ustalenia pokoju religijnego pozwalaly protestanckim ksiazetom
na "swych" terenach
przeprowadzic reformacje wedlug swego uznania - poddani musieli sie podporzadkowac tej decyzji
(Cuius regio,
eius relegio).
