Martin Luther verketterd en verheerlijkt
Luther in de 19e eeuw - de held van het vaderland
In de 19e eeuw wordt Lutther als held afgeschilderd. Er ontstaan een groot aantal beelden, die echter geen afbeelding van de werkelijkheid zijn, maar de Reformator tot een held verklaren.Luther in het Derde Rijk - De Jodenhater
De NS-ideologen gebruikten de anti-Joodse uitspraken van Luther ter ondersteuning van hun anti-semitische theoriën. Zo hielpen menige woorden van Luther zoals "dat men hun synagogen verbrande..." er aan mee de acties tegen de Joden te rechtvaardigen.Luther als treuzelaar en vertrager
De ideologen van de DDR probeerden Luther in tegenstelling tot de heldhaftige Thomas Münzer af te schilderen als een treuzelaar, die weliswaar hervormende ideeën had, maar zich dan toch verbond met de heersende klasse en niet zoals Münzer daartegen optrad.De kerkelijke scheidingmaker voor de een...
Luther was voor de Rooms-Katholieke Kerk tot in onze eeuw de kerkelijke scheidingmaker, die een groot deel van het Avondland van de juiste weg afbracht.... de held en herder voor de ander.
In de Evangelische Kerk daarentegen werd de Reformator voor 'verlichter in het geloof' gehouden en op een voetstuk geplaatst.Luthers populariteit onder het volk
Luther heeft echter ook een andere betekenis - aan gene zijde van door de staat opgelegde ideologiën. Door zijn met het volk verbonden taalgebruik, zijn "dem Volk auf's Maul schauen", kwam hij tot een grote populariteit onder het eenvoudige volk. Spreekwoorden, die op de Reformator teruggaan, zijn ook in de volgende eeuwen diep in het het volksleven geworteld gebleven.
Naar het Lutherjaar:
Luther en de zwaan
- Dood en verheerlijking van een grote man
