www.LUTHER.de
deutsch english
nederlands magyarul

Legenden en anecdoten
rond Luther
Informatie over de tijd,
waarin Luther leefde
De lebensloop van Luther
Luthers Geburt, Kindheit, Schule
Luther als Mönch und Professor
Der Thesenanschlag und die Folgen
Luther wird gebannt
Luther auf dem Reichstag zu Worms
Luther auf der Wartburg
Luthers Rückkehr nach Wittenberg; Der Bauernkrieg
Luthers Hochzeit mit Katharina von Bora
Luthers letzte Jahre und sein Tod
Informatie over de mensen
in Luthers omgeving
Activiteiten, literatuur,
Internet

Luthers rol bij de godsdienstgesprekken;
zijn verhouding tot de reformatoren en andere stromingen

Luthers gematigde lijn, zijn houding tegenover de opstandige boeren en zijn compromissen met de landsvorsten werden hem niet zelden van veel kanten verweten. Aan de andere kant stond Luther ook steeds onder druk om de Reformatie op het politieke en theologische vlak te verdedigen tegenover Rooms-katholieke zijde. Dit zich bewegen over het scherp van de snede wilden vele van zijn voormalige aanhangers niet meedragen.

Erasmus van Rotterdam Reeds van 1524-26 maakt een strijd van Luther met de beroemde Nederlandse Humanist Erasmus van Rotterdam het de beweging van de Reformatie moeilijk en leidt deze tot een scheiding met de Humanisten, die tot dan toe de gedachten van Luther begroet hadden.

Meningsverschillen tussen Luther en Karlstadt en tussen Luther en de Zwitserse Hervormer Zwingli over de betekenis van het Avondmaal leidden in het jaar 1529 tot het Godsdienstgesprek van Marburg, waarbij echter slechts een gedeeltelijke overeenstemming bereikt werd.

Luther en Melanchthon keerden zich in scherpe bewoordingen tegen de Doperse beweging; toen echter het Doperse Rijk van Munster 1534/35 overwonnen werd, veroordeelden ze ook de behandeling van de overwonnenen.

In 1537 komt het tot een strijd met Luthers medestrijder Johannus Agricola, deze verlaat daarop in 1540 Wittenberg.

Luthers laatse levensjaren (1540-46)

"Ik ben zwak, ik kan niet meer."

In de laatste levensjaren heeft Luther met verschillende lichamelijke kwalen te kampen. Bovendien treft hem het sterven van zijn dochter Magdalena in 1542 zwaar.

Luthers verhouding tot anders gelovenden, vooral tegenover de Joden, verslechtert in deze jaren zeer. Heeft hij in 1523 nog met het geschrift "Dat Jezus een geboren Jood is!" een verzoenende houding getoond, de ouder wordende Reformator veroordeelt nu allen, die zich niet laten bekeren. Vanuit deze stemming zou ook in 1543 het sterk antijoodse geschrift "Over de Joden en hun leugens" onstaan kunnen zijn.

De strijd tegen de vijanden van de Reformatie voert Luther ook in de laatste jaren aan. Met het geschrift "Tegen het door de duivel gestichte pausdom van Rome!" deelt hij zijn laatste slag tegen de Rooms Kerk uit.

Luther zet zijn preekactiviteiten echter ondanks allerlei teleurstellingen en zijn vele lijden voort.

Zijn docentschap aan de Wittenbergse Universi eit zet hij eveneens tot aan het einde van zijn leven voort, het laatste college eindigt echter met de woorden: "Ik ben zwak, ik kan niet meer."


Keizer Karel V. bij het graf van Luther

Luthers sterven (1546)

De door ziekten getekende Luther vertrekt op de 17e januari 1546 voor de laatste reis van zijn leven naar zijn geboortestad Eisleben, om daar verschillen van mening binnen de familie van de Mansfelder graven te beslechten. De onderhandelingen eindigen succesvol.

Luther heeft echter niet meer de kracht om naar Wittenberg terug te keren. Hij sterft op de 18e februari 1546 te Eisleben. Op het sterfbed bidt hij: "In Uw handen beveel ik mijn geest. Gij hebt mij verlost, Heere, Gij trouwe God."


Luthers dodenmasker

Nadat de kist met zijn stoffelijk overschot twee dagen in Eisleben opgebaard heeft gestaan, wordt hij via Halle en Bitterfeld naar Wittenberg overgebracht.

Op de 22e fabruari wordt Luther in de Slotkapel te Wittenberg bijgezet, de toespraak bij het graf houdt Johannes Bugenhagen.


Luthers sterfhuis

Verdere informatie: Dr. Volkmar Joestel, Lutherhalle Wittenberg (bij het Lutherjahr 1996): Luthers sterven

Copyright(c) KDG Wittenberg 1997
Copyright(c) KDG Wittenberg 1997