Luther in Worms

"Hier sta ik!" - Luther op de Rijksdag te Worms

Luther trekt in triomf Worms binnen. Toch verwacht op de Rijksdag keizer en kerk van hem het herroepen van zijn stellingen.

Luthers boeken werden op een tafel neergelegd. er werd nu aan hem gevraagd, of het om zijn geschriften ging en of hij iets daaruit wilde herroepen. Luther vraagt om bedenktijd, daarna wijst hij echter met de bekend geworden uitspraak een herroepen af:
"Wanneer ik niet door getuigenissen uit de Schrift en heldere bewijzen overtuigd wordt; want noch tegen de paus, noch tegen de Concilies alleen geloof ik, omdat het vast staat, dat zij meermalen gedwaald en zich zelf tegengesproken hebben, daarom ben ik door de plaatsen van de Heilige Schrift, in mijn geweten overwonnen en gevangen in het Woord van God. Daarom kan en wil ik niets herroepen, omdat tegen het geweten iets te doen nog veilig noch heilzaam is. God helpe mij, amen!"

Dat aan Luther de beroemd geworden woorden "Hier sta ik en kan niet anders! God helpe mij, amen!" toegeschreven worden, is legendevorming. Het werd er waarschijnlijk bij verteld om de geschiedenis boeiender te maken en haar als groot "voorpaginanieuws" voor te stellen.

De gifaanslag

Zo zijn er enkele berichten over pogingen om Luther met gif te vermoorden, overgeleverd. Deze pogingen mislukten echter - zoals bekend is - allemaal, of de reformator herstelde er van of het vaatwerk met de dodelijke gifstoffen brak kort voordat hij er uit dronk...