www.LUTHER.de
deutsch english
nederlands magyarul

Legenden en anecdoten
rond Luther
Informatie over de tijd,
waarin Luther leefde
De lebensloop van Luther
Informatie over de mensen
in Luthers omgeving
Katharina van Bora, Luthers vrouw
Philippus Melanchthon, 'leraar van Duitsland' en reformator
Johannes Bugenhagen, Reformator
Georg Spalatinus
Justus Jonas
Frederik de Wijze, keurfürst van Saksen
Lukas Cranach de Oudere
Activiteiten, literatuur, Internet

Philippus Melanchthon

Philipp Melanchthon

Melanchthon naast Luther in Wittenberg

Melanchthon raakte al snel in Wittenberg gewend, zeker ook door de ontmoeting met Maarten Luther. Melanchthon en Luther werkten steeds intensief samen. Al vroeg is uit hun gezamenlijke arbeid aan de universiteit een hechte vriendschap ontstaan. Hoe hecht deze geweest is, verduidelijkt een uitspraak van Melanchthon over zijn vriend Luther: "Ik zou liever sterven dan van deze man gescheiden zijn."

Luther had Melanchthon snel van de zaak van de Reformatie kunnen overtuigen. Bij de collega's aan de universiteit en gezamenlijke voorvechters voor de Reformatie was sprake van "vriendschappelijke collegialiteit" (Heinz Scheible).

Melanchthon en de theologie

Luther was al direct na Melanchthons inaugurele rede (1518) onder de indruk van de kwaliteiten van de jonge hoogleraar Grieks aan de Universiteit Wittenbe g. Melanchthon, die tijdens zijn talenstudie al met de studie theologie was begonnen, zette deze in Wittenberg voort en verwierf een academische titel in dit vak. Hij gaf veel colleges in de bijbelse vakken en werd ook in theologische kwesties een vaak geraadpleegde adviseur van Luther.

De veelzijdige wetenschapper

Als wetenschapper die zich behalve met filosofie ook met geschiedenis, medicijnen en zelfs fysica bezighield, gaf hij er toch de voorkeur aan, zijn hele leven verbonden te blijven aan de faculteit met het minste aanzien, namelijk de filosofische.

Melanchthon was de door de studenten van zijn tijd meest gelezen auteur. Veel van zijn werken werden tot 1800 op de scholen en universiteiten gebruikt.

Door Luther werd Melanchthon ook in aanraking gebracht met de reformatorische theologie. Melanchthon leerde op zijn beurt Luther Grieks. Hij was het ook die Luther motiveerde, de Bijbel in begrijpelijk Duits te vertalen. Zie ook: Luther op de Wartburg.

Melanchthon en de godsdienstgesprekken

Bij het eerste belangrijke gesprek tussen Luther en de kerk van Rome, het dispuut te Leipzig in 1519, is Melanchthon al aanwezig. Tijdens dit twistgesprek met Johannes Eck, een scherpzinnig pauselijk theoloog, schrijft hij aan Luther kleine briefjes met bijbelteksten die het primaat van de paus - het punt van discussie - weerleggen.

Ook bij alle latere gesprekken is Melanchthon een belangrijke medewerker. Wanneer Luther zelf niet kan verschijnen, is hij zelfs de woordvoerder van de protestanten.

Loci communes, erste ev. Dogmatik Luther, de profeet onder de reformatoren, is in zijn theologische arbeid onvermoeibaar, maar daarbij ontbreekt het hem vaak aan systematiek. Deze taak neemt Melanchthon op zich: hij schrijft in 1521 de eerste samenvatting van de reformatorische leer, de "Loci Communes". Luther is zo enthousiast over dit boek, dat hij het zelfs bij de Bijbel zou willen opnemen.

Op de rijksdag te Augsburg in 1530 vertegenwoordigt Melanchthon de zaak van de Reformatie, daar Luther, die in de ban gedaan is, Kursachsen niet kan verlaten. De moeilijkheden van de gesprekken met de rooms-katholieke kant overwint Melanchthon meesterlijk.
Melanchthon schrijft aan de hand van verschillende eerdere geschriften en de gesprekken in Augsburg de eerste grote belijdenis van de Reformatie, de "Confessio Augustana". Nu nog wordt bij de bevestiging van onder andere evangelische predikanten onderschrijving van deze belijdenis gevraagd.

Na de dood van Luther wordt Melanchthon woordvoerder van de Reformatie. Ook al is hij niet onomstreden, Melanchthon is toch tot het einde van zijn leven de opvallendste exponent van de Duitse Reformatie gebleven.


Korte levensbeschrijving:

  • In 1497 wordt Melanchthon (eigenlijk Schwarzerd) in Bretten geboren.
  • In 1509 gaat hij naar de universiteit van Heidelberg.
  • 1511 Baccalaureaat (eerste academische titel)
  • In 1512 verhuist hij naar Tubingen.
  • 1514 Magister artium
  • In 1518 komt hij als hoogleraar Grieks naar Wittenberg; indrukwekkende inaugurele rede.
  • Melanchthon neemt aan alle belangrijke gesprekken van de protestanten deel;
  • hij is de belangrijkste medewerker van Luther.
  • Hij voert in Kursachsen een grote school- en universiteitshervorming door, die ook voor andere landen tot voorbeeld wordt.
    Daarom noemt men hem al tijdens zijn leven "Praeceptor Germaniae" (leraar van Duitsland)
  • Van zijn hand verschenen de "Loci communes" (eerste evangelische dogmatiek, 1521) en de "Confessio Augustana" (belijdenisgeschrift van de Reformatie, 1530).
  • Na de dood van Luther wordt hij de leider van de Reformatie.
  • In 1560 sterft hij in Wittenberg.

Meer informatie ook onder www.melanchthon.de.

Copyright(c) KDG Wittenberg 1997
Copyright(c) KDG Wittenberg 1997